میراث دار تصویر نه چندان واقع‌گرایی از مناطق هستیم

به گزارش پایگاه خبری «مناطق آسیا»  سید احسان خاندوزی امروز ۶ اردیبهشت ماه در همایش ملی مناطق آزاد تجاری -صنعتی و ویژه اقتصادی که  در مشهد‌برگزار شد،اظهار کرد: پیش‌بینی‌های بین المللی حکایت از کاهش تورم در سال ۱۴۰۳ دارد و این موضوع نوید این را می‌دهد که اقتصاد کلان ایران اساسا از چاله رکود مستمر سال‌های پایانی دهه ۹۰ و تورم های بالای ۴۰ درصد در حال گذار است و دوران جدیدی در حوزه تولید و رشد اقتصادی ایجاد شده است.

وزیر اقتصاد عنوان کرد: این اتفاق در ابتدای ۱۴۰۳ با فرمان جهش تولید، رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و سیاستگذار عالی رتبه کشور این پیام را به مجموعه اقتصادی کشور منتقل کرده است که دلخوش به عبور از رشد اقتصادی صفر و منفی نباشید. نباید به این چیزها قناعت کنیم و باید برای جهش بیشتر در حوزه تولید، خود را آماده کنیم.‌ محقق شدن این موضوع جدید، نیازمند تدارک و لوازم متفاوتی است.

وی به اشاره به رشد اقتصادی طی چند سال گذشته افزود: به لحاظ اقتصاد کلان، وقتی آمار رشد اقتصادی چهار درصدی سال ۱۴۰۰ منتشر شد، بسیاری آنرا صرفا ناشی از وضعیت کرونا وفعالیت‌های دولت سیزدهم در ماه‌های ابتدایی شروع کار در زمینه واکسیناسیون عمومی و رونق کسب و کار دانستند. این درحالی بود که در سال ۱۴۰۱ دوباره رشد چهار درصدی اقتصادی تکرار شد.‌ همچنین با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب، سال ۱۴۰۲ را سال « رشد تولید و مهار تورم» عنوان کردند، بسیاری در هر دو محور رشد و تورم، گمان می‌کردند که تکرار مجدد رشد اقتصادی چهار درصدی و کاهش تورم رخ ندهد و آنرا دور از دسترس قلمداد می‌کردند کهدبه همت فعالان اقتصادی کشور، شاهد این بودیم که نرخ رشد اقتصاد کشور در ۱۴۰۲ بیش از سال‌های گذشته بود و تورم نیز نزولی شد.‌

وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره جهش  تولید در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تصریح کرد: برای جهش در این مناطق باید الگوی افزایش تولید به جای منحصر شدن در تعداد انگشت شمار فعالیت‌ها را کنار گذاشت و بتوانیم ظرفیتهای بالقوه را محقق کنیم. بنابراین نیازمند طرحهای تحولی و رفع موانع حقوقی و اجرایی هستیم والبته این موضوع و این مانع زدایی، همت مدیریتی نیز نیاز دارد.

خاندوزی با اشاره به اینکه اگر در ابتدای سال ۱۴۰۳ چاره متفاوت و مجال پرواز جدیدی ایجاد نکنیم نمی‌توانیم توقع داشته باشیم از دستاوردهای متعارف پشت سر گذاشته عایدی بیشتری را شاهد باشیم، خاطرنشان کرد: همواره حضرت آقا فرموده اند شعارهای سال، فرمان برای همان یکسال نیست بلکه برای برجسته کردن مسائل راهبردی است. اگر می‌خواهیم خروجی و دستاورد متمایزی داشته باشیم که صرف واژه جهش داشته باشد باید مقدمات حرکت متمایزی را نیز فراهم کنیم و زمانی برای پرواز در اتفاعات بالاتر زمینه لازم  فراهم می شود که موانع را از پیش پای فعالان اقتصادی در بخش‌های خصوصی، تعاونی و….برداریم.

وی افزود: به نظر می‌رسد بعد از برگزاری این نشست دستاوردهای آن تبدیل به دستور کار برای پیگیری ها توسط مراجع مختلف شود و در سال جاری با توجه به این هم اندیشی و هم دلی در جمع حاضر، شاهد خروجی و حرکت دسته جمعی موثرتری در حوزه مناطق آزاد و اقتصادی باشیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی بیان کرد: تبلور اراده جمعی، ید واحده ای است که خانواده مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای ارتفاع پرواز بالاتر خود باید داشته باشند و این اراده و انرژی را به سازمان منطقه ای خود منتقل نمایند و به نحوی نظام انگیزشی معاونین و اعضای هیات عامل، مدیران کل وحتی بدنه کارشناسان و کارکنان منطقه را تغییر دهد که هر کدام احساس کنند که اگر امسال درصد بیشتر در این راه قدم جلو بگذارند، بیشتر بهره مند خواهند شد و بالعکس که این موارد نیازمند نظارت مستمر و کار جدی است.

وی با اشاره به تعیین هدفگذاری‌های کمی و کیفی برای پایان سال در هر منطقه بیان کرد: باید بدانیم در پایان هر سال در هر منطقه، ارزش و حجم در تجارت و سرمایه گذاری به چه گونه است.

خاندوزی درباره شاخص‌های کیفی در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی تصریح کرد: در این زمینه باید میزان در ارتقاء فناوری، تولید محصولات کشور،  به دست آوردن بازارهای جدید صادارتی، میزان ریل‌گذاری در افزایش سرمایه گذاری سال‌های آینده و زیر ساخت‌ها  مشخص شود و باید به زودی هدف گذاریهای مناطق را به عنوان مطالبه و دستور‌کار دبیرخانه داشته باشیم و رصد کنیم.

خاندوزی با اشاره به رفع موانع قانونی و حقوقی عنوان کرد: باید برنامه جمعی برای این مساله داشته باشیم. طی سالهای گذشته بسته اصلاح قوانین از سمت خانواده مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تهیه و به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده است. با توجه به اینکه مجلس دوازدهم به زودی شروع به کار می‌کند باید این بسته روی میز مجلس قرار گیرد.

وی افزود: باید از ظرفیت جمعی برای به ثمر نشاندن این موضوع استفاده شود. بنده حداقل در دوسال و نیم‌گذشته تلاش کردم و در هیات دولت مصوبه ای گرفتیم تا دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ذیل نهاد ریاست جمهوری مدیریت شود و یکبار در قانون بودجه این متن در مصوبه هیات وزیران گرفته شد . به نظر اگر حرکت جمعی مناطق آزاد و ویژه پای این کمک می‌آمد، رای لازم در مجلس گرفته می‌شد که از این جهت نیازمند سازمان دهی متفاوت هستیم .

خاندوزی بیان داشت: هر کدام از شما دایره نفوذ برای تصمیم‌گیران در دولت، رسانه ها و… دارید اما این دایره ای نفوذ مناطق آزاد و ویژه، همگرا نیست و باید محتوا و جهت گیری مطالبات را بر اساس قالب‌های حقوقی هماهنگ با رویه های مجلس و دولت اماده کنیم و پشتیبانی پسینی برای به سرانجام رسیدن کار انجام دهیم.

وی افزود: با فرض عدم تغییر قوانین و مقررات اکنون اتفاقات خوبی در مناطق آزاد و ویژه رخ داده است اما اگر نگاه ما، نگاهی تحولی است باید در ریل‌گذاری نظام حقوقی کشور، اتفاقات جدیدی رخ دهد.

خاندوزی با اشاره به موضوع موانع اجرایی و دیوان‌سالاری تصریح کرد: تا امروز در این زمینه گله و شکایت زیادی شنیدیم. برای مثال در موضوع ماده ۶۵ افرادی اظهار نظر کرده اند. چرا اقدامات موثر واقع نشده ؟ زیرا سازماندهی موثری در این خصوص انجام نشده است. تمام مدیران اجرایی در مناطق خود با بسیاری از مدیران بصورت هماهنگ و با کمترین تنش کار می‌کنند، اما گاهی اهداف منطقه به دلیل عملکرد دستگاه‌ها جلو نمی‌رود. این موارد اگر به شکل ماهیانه به آقای رییس جمهور گزارش شود یا در جلسات هیات دولت مطرح شود حتما با توجه به رویکرد آقای رییس جمهور به شما کمک خواهد شد. اما هیچگاه اینها به شکل اثر بخش و مدون که به گوش سیاستگذار برسد یا پشتیبانی رسانه ای و موج رسانه ای ایجاد شود  انجام نشده است. اکنون در حوزه موانع مدیریتی و دیوان‌سالاری با خلأ مواجه هستیم.

خاندوزی افزود: ما میراث دار تصویر نه چندان واقع‌گرایی از مناطق هستیم که زمانی در ذهن سیاست‌گذاران گذشته ایجاد شده است. تا زمانی که این تصویر اصلاح نشود دیگران نمی‌دانند که منفعت اقتصاد ملی به منافع مناطق آزاد و ویژه گره خورده است. همچنین در استانها در سطح محلی و در هدفگذاری های ملی، گره گشایی و خط شکن بودن در حوزه سرمایه گذاری، صادارت و…. انجام نمی‌شود مگر اینکه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور فعال شود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: اگر بنا داریم پیمانهای شانگهای، بریکس و سفرهای ریاست جمهوری یک مسیر ممتد به نفع اقتصاد، ایجاد کند و اقتصادی ملی برونگرا ایجاد شود، شما پیش قدم شوید. درغیر اینصورت دیگر نمیتوان توقع داشت این‌منفعت از دیگر مناطق کشور به دست آید.

وی گفت: به دلیل تصویر غلط ابتدای دهه 90 از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، تغییر دادن آن کار سختی بود و این دیدگاه غلط مانعی بود که بسیاری از مصوبات حاصل شود.

وی افزود: تصویر سازی درست برای این مناطق با اطلاع رسانی به معنای روابط عمومی متعارف رخ نمی‌دهد بلکه به مجموعه منسجمی از طراحی های کاملا تخصصی و هماهنگ نیاز دارد تا جامعه بداند بهره مندی و رونق در مناطق آزاد به معنای واردات بی رویه، ضربه زدن به تولید، تجارت غیر رسمی و بسیاری از دغدغه های در گذشته نسبت به این مناطق نیست.

وی افزود: نظام سیاست‌گذاری و تصمیم گیری در دولت، مجلس و مجموعه کشور به جریانی از موج‌های سیاست‌گذاری و تصمیم سازی برای سیاست گذاران و جامعه پذیر کردن مخاطبان خاص اقتصادی و مخاطبین عام محلی و دست اندرکاران در استان‌ها از جمله استانداران، ائمه جمعه، مدیران مناطق نیازمند است . همچنین نظام حرکت جمعی اگر ساماندهی نشود نباید منتظر نتایج شگرف باشید.

خاندوزی گفت: باتوجه به اینکه امروز مناطق آزاد و ویژه به جهت شاخص‌های عملکردی و تولیدی، نظارت پذیری، سامانه مند شدن، مساله مدیریت واردت و کاهش بسترهای رانت جویی در مناطق تغییر کرده، نیازمند طراحی متفاوتی است.

وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه دستور کار تغییر تصویر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باید یکی از اولویت‌های راهبردی دبیرخانه قرار گیرد بیان داشت: باید بین مناطق آزاد و ویژه  تمایزات در ذهن سیاستگذاران پررنگ شود. هیچ تلقی یکپارچه همگنی نسبت به منطقه آزاد و ویژه نباید در ذهن سیاستگذاران شکل گیرد زیرا ما با دو موجودیت متفاوت مواجه هستیم.

خاندوزی عنوان کرد: متاسفانه در اذهان بخش زیادی از جامعه و حوزه ها‌ی خبری و رسانه ها القا شده این دو منطقه همانند هم است و ثمره آن باعث شده قانونی که وضع شده مشمول دو منطقه شود. این درحالی است که ممکن است این قانون مشمول منطقه آزاد نشود. امروز شما که ذی نفع هستید باید این فهم پایه را اصلاح کنید تا تکلیفی که وضع می‌شود درست اجرا شود. 

وی با اشاره به اولویت‌های راهبری دولت بیان کرد: تدابیری که رئیس جمهورمحترم در استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه و همسو و پیمان‌های منطقه ای انجام می‌دهد، نمودش در هدف های شما کجاست؟ آیا میخواهیم برای مناطق آزاد از ظرفیت بانکهای فرا ساحلی استفاده کنیم که در حوزه گردش منابع ارزی و مسائل تحریمی و … بتوانند کمک حال کشور باشد ؟ چند سال کشور باید تحریم بماند تا از این ظرفیتها استفاده کنیم؟ به روسای بانک مرکزی اعلام شده برای این نوع مجوزها و نهادهای مالی خاص کمک ویژه انجام دهند تا منفعت ملی در راهبرد دولت برای پیشبرد اقتصاد صورت گیرد.

وزیر اقتصاد بیان داشت: سیاستگذاران باید بدانند که مناطق آزاد و ویژه موجودیت تشریفاتی و تجملی ندارند بلکه اگر بخواهیم برونگرایی اقتصاد ایران را محقق کنیم مسیر آن تنها از این مناطق میگذرد .آنهم مناطقی که به جهت مسائل اجرایی و مدیریتی، مسائل مقرراتی ، حقوقی و … مشکلی نداشته باشد. اگر انتظار داریم دولت، مجلس و .. توجه  ویژه ای به این مناطق داشته باشند باید صدای واحد از مجموعه های مناطق به گوش برسد./شادا